Το τεστ Παπανικολάου αποτελεί την πιο διαδεδομένη, μη επεμβατική, ανώδυνη και οικονομική μέθοδο που προσφέρεται για μαζικό έλεγχο τα τελευταία 50 χρόνια στην Ελλάδα. Πρόκειται για μία κυτταρολογική εξέταση, κατά την οποία πραγματοποιείται λήψη δείγματος κολπικού και τραχηλικού υγρού.Επικοινωνήστε με τον Ιατρό συμπληρώνοντας την παρακάτω φόρμα.
Στόχος της εξέτασης, είναι η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και ο εντοπισμός ασθενειών από τις οποίες μπορεί να προσβληθεί μια γυναίκα, όπως ο ιός HPV (Ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων) ο οποίος αποτελεί τη συνηθέστερη σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη παγκοσμίως. Τουλάχιστον 14 τύποι του HPV, οι οποίοι χαρακτηρίζονται ως «υψηλού κινδύνου», δύναται να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στις γυναίκες.
Ωστόσο, στις χώρες που διενεργείται το τεστ Παπανικολάου παρατηρείται πως έχουν μειωθεί σημαντικά τα ποσοστά θανάτου από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ενώ παράλληλα, χώρες που υιοθέτησαν και εφάρμοσαν συστηματικά το τεστ ΠΑΠ, για τον έλεγχο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση τόσο της συχνότητας όσο και της θνησιμότητας από την νόσο.
Η διαδικασία η οποία διενεργείται από τον αρμόδιο γυναικολόγο είναι πολύ απλή και ιδιαίτερα γρήγορη. Ο γιατρός, με μία σπάτουλα περισυλλέγει κύτταρα από την επιφάνεια του τραχήλου ενώ στη συνέχεια με ένα ιατρικό βουρτσάκι αποσπά δείγματα και από τον ενδοτραχηλικό σωλήνα. Στη συνέχεια, το δείγμα επεξεργάζεται και εξετάζεται από τον κυτταρολόγο για την παρουσία τυχόν κυτταρολογικών αλλοιώσεων. Σημειώνεται πως, ιδιαίτερα σύνηθες λάθος αποτελεί η ταύτιση του τεστ Παπανικολάου με την ευρέως διαδεδομένη κολπική καλλιέργεια, καθώς σύμφωνα με την τελευταία, πραγματοποιείται έλεγχος για την παρουσία τυχόν κυτταρικών αλλοιώσεων και όχι ενδελεχής έλεγχος για τυχόν ανάπτυξη μικροβίων που ενδέχεται να έχουν επιβλαβή χαρακτήρα.
Με το τεστ ΠΑΠ, πραγματοποιείται ενδελεχής έλεγχος για τυχόν παρουσία κυττάρων των οποίων η μορφολογία παρεκκλίνει του φυσιολογικού. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κυτταρολογικών αλλοιώσεων που ελέγχονται με την εξέταση αυτή, συνδέεται με την παρουσία του ιού HPV, ο οποίος αποτελεί τον κύριο παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρκίνου μετά τον καρκίνο του μαστού από την οποία προσβάλλονται οι γυναίκες ηλικίας 15-44 ετών στην Ευρώπη. Κατά βάση η ηλικιακή ομάδα με την μεγαλύτερη συχνότητα λοίμωξης από τον ιό HPV, είναι 15 έως 26 ετών ωστόσο, κάθε σεξουαλικά ενεργή γυναίκα, κινδυνεύει από τον HPV ανεξαρτήτου ηλικίας
Να σημειωθεί πως η επαφή με τον HPV, δεν οδηγεί πάντα σε εκδήλωση αλλοιώσεων καθώς οι περισσότερες λοιμώξεις από τον ιό, παρουσιάζουν μεγάλο ποσοστό αυτοϊασης. Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Κλινικής Κυτταρολογίας, η HPV λοίμωξη στις περισσότερες περιπτώσεις υποστρέφει χωρίς καμία παρέμβαση. Στην περίπτωση όμως που ο ιός δεν υποστρέψει, δύναται αρχικά να προκαλέσει προκαρκινικές βλάβες, οι οποίες ενδέχεται να χρήζουν από μια απλή παρακολούθηση έως χειρουργική επέμβαση ή άλλου είδους θεραπεία. Σε περίπτωση που οι προκαρκινικές βλάβες δεν αντιμετωπιστούν, υπάρχει πιθανότητα να εξελιχθούν σε καρκίνο κατά μέσο όρο, μέσα σε 12 έως 15 χρόνια.
Η διενέργεια του τεστ Παπανικολάου με την τεχνική της υγρής φάσης αποτελεί την πλέον πιο αξιόπιστη και βελτιωμένη μορφή του κλασικού τεστ καθώς παρέχει μεγαλύτερη ακρίβεια διατηρώντας το σύνολο των κυττάρων του δείγματος που πρόκειται να εξεταστούν από τον αρμόδιο κυτταρολόγο, με αποτέλεσμα να εξετάζεται μεγαλύτερος αριθμός κυττάρων.
Συνεπώς, το αποτέλεσμα καθίσταται ασφαλέστερο. Παράλληλα, η τεχνική αυτή παρέχει ιδιαίτερη ακρίβεια στην διάγνωση η οποία μπορεί να αυξηθεί σε ποσοστό της τάξεως μέχρι και 25% σε σύγκριση με το συμβατό τεστ Παπανικολάου ενώ συνολικά η ακρίβεια της διάγνωσης του αποτελέσματος αγγίζει τα εντυπωσιακά ποσοστά εγκυρότερης διάγνωσης της τάξεως του 90%, ποσοστό εξαιρετικά υψηλό.
Αξίζει να σημειωθεί, πως η συγκεκριμένη μέθοδος έχει λάβει έγκριση από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ήδη από το 1996.
Το δείγμα κυττάρων του τραχήλου συλλέγεται με τον κλασικό ανώδυνο τρόπο με ειδικό βουρτσάκι , αλλά αντί να τοποθετηθεί στο γυάλινο πλακίδιο Όπως την κλασική εξέταση του τεστ ΠΑΠ, τοποθετείται σε ειδικό υγρό, που εξασφαλίζει τη σωστή συντήρησή του. Η λήψη του ΠΑΠ τεστ μπορεί να γίνει οποιαδήποτε ημέρα του κύκλου εκτός από τις ημέρες της περιόδου. Δεν είναι απαραίτητη καμία προετοιμασία αλλά πρέπει να αποφευχθεί η σεξουαλική επαφή για 24 ώρες καθώς και η χρήση κολπικών κρεμών, λιπαντικών η πλύσεων για 48 με 72 ώρες πριν την λήψη.
Στη συνέχεια, το δείγμα αποστέλλεται στο εργαστήριο, όπου πραγματοποιείται επεξεργασία με ειδικό μηχάνημα όπου τα κύτταρα απομονώνονται από το υγρό και τις άλλες προσμίξεις (βλέννη, αίμα κ.λπ.). Στη συνέχεια, μεταφέρονται σε ειδικό πλακίδιο όπου και εξετάζονται. Εξαιτίας της διαμεσολάβησης αυτής της φάσης, δηλαδή της διατήρησης των κυττάρων στο υγρό στοιχείο, προκύπτει και η διεθνής ονομασία (Liquid Based Cytology) ενώ στην Ελλάδα έχει επικρατήσει ο όρος Κυτταρολογία Υγρής Φάσης.
Η χρήση τεστ ΠΑΠ υγρής φάσης, συνδέεται με αυξημένη ανίχνευση παθολογικών δυσπλασιών του τραχήλου της μήτρας όπως CIN 2 καθώς και CIN 1.Επιπροσθέτως, με το τεστ ΠΑΠ υγρής φάσης, από τα κύτταρα που υπάρχουν στο υγρό συντήρησης, δίνεται η δυνατότητα να γίνει τυποποίηση του ιού HPV, επομένως, παρέχονται ακριβείς πληροφορίες για τον τύπο του ιού με το οποίο μολύνθηκαν τα κύτταρα του τραχήλου.
Η συχνότητα με την οποία διενεργείται ένα τεστ ΠΑΠ διαφέρει για κάθε ηλικιακή ομάδα. Η έναρξη της διενέργειας ΠΑΠ τεστ πρέπει να γίνεται μέσα στα πρώτα τρία έτη από την έναρξη των σεξουαλικών επαφών . για τα πρώτα 3 έτη απαιτείται ετήσιος έλεγχος.
